Brandbrief aan de provincie
Stolpboerderijen zijn kenmerkend voor Noord-Holland. Zij sieren het Noord-Hollands landschap en de daarin gelegen dorpen. Terecht beschouwt het provinciaal bestuur het stolpenbestand als icoon van Noord-Holland, iets om trots op te zijn. Niettemin neemt het aantal stolpen zorgwekkend snel af. Een halve eeuw geleden waren er nog tienduizend stolpen, nu is dat nog de helft. Dat kan en moet stoppen. De Boerderijenstichting Noord-Holland stuurde Gedeputeerde Staten van Noord-Holland een brandbrief.
Classificatie
Door schaalvergroting en modernisering van de landbouw en veehouderij heeft de stolp zijn functie als boerderij goeddeels verloren. Boeren hebben behoefte aan andersoortige gebouwen en daarom hebben stolpen een andere invulling nodig. Om dit proces te faciliteren en de terugloop van het aantal stolpen een halt toe te roepen, heeft de provincie opdracht gegeven aan MOOI Noord-Holland om alle stolpen in kaart te brengen. Hierbij wordt aan elke stolp een waardering gegeven voor o.a. de landschappelijke, cultuurhistorische en architectonische aspecten, die wordt uitgedrukt in punten. Door deze classificatie ontstaat een stolpenwaarderingskaart met waardevolle en minder waardevolle stolpen.
Sloopvergunning
Hoewel de Boerderijenstichting het initiatief voor de stolpenwaarderingskaart op hoofdlijnen toejuicht, zijn wij het niet eens met het uitdelen van rapportcijfers. Alle stolpen met elkaar bepalen de kracht van het icoon en daarom is elke stolp ons even lief. De classificatie wekt de suggestie dat er met de laagst gewaardeerde stolpen wat makkelijker omgegaan kan worden en er zelfs een sloopvergunning voor afgegeven zou kunnen worden. Dat moeten we voorkomen, want wij kunnen geen stolp missen.
Meepraten
In de brandbrief aan Gedeputeerde Staten hebben wij onze bezwaren tegen de classificatie uitgelegd, voorgesteld om sloop van stolpen provinciebreed vergunningsplichtig te maken en opgeroepen om snel met een stimulerend stolpenbeleid te komen, waarvoor wij suggesties gaven en graag over meepraten.
Stuur de nieuwsbrief door aan stolpeigenaren en roep hen op om vriend van onze stichting te worden en zo mee te strijden voor het behoud van alle stolpen.
Zie ook De Medemblikker - (rodi.nl).
Foto: Mart Groentjes
Juni-editie Vrienden van de Stolp
Binnenkort valt nummer 105 van ons stolpentijdschrift Vrienden van de Stolp weer overal in Noord-Holland op de mat. Met een aantrekkelijke inhoud, zoals de verklaring van de naam van stolpboerderij ’t Hof van Denemarken’. Waarvoor hulde aan zowel Netty Zander als Jan Pronk voor het uiteindelijke antwoord. Verder uitgebreid aandacht voor de wat ons betreft stroeve ontwikkelingen rond de stolpenwaarderingskaart.
Voor het nu al spraakmakende project ‘Stolpenmeesters’ i.s.m. Hogeschool Inholland en de piron is ruim plek vrijgemaakt. Ook is wordt er aandacht besteed aan stolpen in de stad Edam en hiermee groeit dit thema naar een verdomd mooie serie. Uiteraard is nummer 105 voorzien van de vaste rubrieken Stolpen in de kunst en dito In het nieuws. Extra aandacht graag voor Kiek 57. Klap op de vuurpijl is het uitzonderlijk te noemen 350-jarige jubileum van de dubbele stolp aan de Gouwe bij Hoogwoud: ‘Hoochhoutwout’. Dit is met recht een heerlijke opsteker (nog) meer kracht bij te zetten voor het behoud van de icoon van Noord-Holland: de stolpboerderij.
Foto: J.T. de Vries
Paarlberg schenkt model Corneliahoeve
De Boerderijenstichting Noord-Holland wordt niet elke dag gebeld met de vraag of zij belangstelling heeft voor een model van een stolp. Als schenking wel te verstaan. Anneke Zand, bestuurslid van de stichting, hoefde niet lang na te denken over haar antwoord en sprong onmiddellijk in de auto naar Sint Maartensvlotbrug. Het zien van het model overtrof haar verwachting.
Boeren in een stolp
Het model van de Corneliahoeve werd gemaakt door Piet Paarlberg (87) toen hij in deze stolp boerde en woonde in de jaren zestig van de vorige eeuw. Zijn vrouw was in de Corneliahoeve geboren en Piet huurde de stolp van zijn schoonvader. Na het overlijden van zijn schoonvader moest het bezit worden gedeeld en besloot Piet te stoppen met boeren. Op het erfdeel van zijn vrouw bouwde hij vervolgens hun huis.
Puntgaaf
Paarlberg is altijd zuinig geweest op zijn model. Slechts enkele keren heeft hij de Corneliahoeve in het klein uitgeleend voor een tentoonstelling of educatief doel. Daarom is het model nog puntgaaf. Maar met het klimmen der jaren werd de vraag urgenter: wat is de eindbestemming van het model? Zoon Pieter-Jan, vriend van de Boerderijenstichting Noord-Holland, stelde zijn vader voor om het te schenken aan onze stichting. Dan kan het bijdragen aan het behoud van stolpen.
Educatief doel
Het model – waarvan de kap afneembaar is, zodat je de constructie binnen kunt zien – zal worden ingezet voor educatieve doeleinden in de leskist van onze stichting of in onze promotiestand op Noord-Hollandse evenementen. De officiële overdracht moet nog plaatsvinden en daarvoor wordt gezocht naar een geschikt moment deze zomer.
Boerderijenproject in Waddengebied
Het voor de Boerderijenstichting Noord-Holland omvangrijke project ‘Karakteristieke boerderijen in het Waddengebied’ is gestart. Het gaat daarbij om het kwalitatief behoud van boerderijen door ze een kansrijke toekomst te geven waarin ze worden gewaardeerd als sieraad voor het landschap of het dorpsgezicht. De belangrijkste middelen om dit doel te bereiken zijn het overdragen van kennis en het realiseren van nieuwe functies.
Plaatsen van inspiratie
Op twaalf voorbeeldboerderijen in het hele Waddengebied worden plaatsen van inspiratie gerealiseerd. Die boerderijen zullen tot de verbeelding spreken van toekomstige boerderijbewoners, maar ook van bewoners in de buurt en mensen van verder weg. Op de voorbeeldboerderijen zullen enthousiaste eigenaren kennis overgedragen. Deze eigenaren worden daarin door vele deskundigen ondersteund op inspirerende manieren en met creatieve middelen.
Financiële steun
Het Waddenfonds en de provincies Groningen en Noord-Holland hebben inmiddels hun financiële steun toegezegd. Naar verwachting zal ook de provincie Friesland daarbij aansluiten. Verder wordt het project ondersteund door de boerderijenstichtingen van Noord-Holland, Groningen en Friesland, de Rijksdienst Cultureel Erfgoed, het Nationaal Restauratiefonds, Hogeschool Inholland, Mooi Noord-Holland, Libau en de toeristische organisaties Holland boven Amsterdam, Merk Fryslân en Visit Wadden. Zij hebben allemaal toegezegd mee te willen werken samen met het projectteam van de drie boerderijenstichtingen en de eigenaren van de voorbeeldboerderijen. De Boerderijenstichting Noord-Holland is trekker en penvoerder van het project.
In de toekomstige nieuwsbrieven zult u van de voortgang op de hoogte gehouden worden.
Foto: Voorbeeldboerderij Eilandmuseum
De patina van de stolp
Willem Visser is een boerenzoon, geboren en getogen in een stolp op ’t Noord in Schagen. “Mijn vader had 20 koeien en weinig tijd voor onderhoud aan zijn stolp. Het zag er dus allemaal niet zo keurig onderhouden uit, maar daar had ik als kind geen erg in. Ik ben pas later de patina van de tijd en de schoonheid van verval gaan zien. Het geeft mij een nostalgisch gevoel. Het beeld en de kleuren ervan fascineren me. Veertig jaar geleden ben ik begonnen verval, vooral aan stolpen, te fotograferen.”
Houden van stolpen
Als postbode kwam Willem Visser (68) overal in Schagen en leerde hij om zich heen te kijken. Hij werd niet aangetrokken door mooi geschilderde huizen en aangeharkte tuinen, maar juist door sleetsheid. “Vermoedelijk herinnert mij dat aan mijn jeugd op de boerderij, toen alles nog veel kleinschaliger en gemoedelijker was. Niet dat ik denk dat vroeger alles beter was, maar nostalgie is een melancholisch verlangen dat zich moeilijk laat omschrijven. Er zijn meer vervallen stolpen dan zo’n 20 jaar geleden en dat geeft mij veel kansen. Maar ik vind het ook jammer, want ik houd van stolpen.”
Kunstmarkten
De nostalgie van Willem Visser levert prachtige foto’s op. Sinds 25 jaar staat hij met zijn foto’s op kunstmarkten en soms exposeert hij ook. Als je nu zijn werk wilt bekijken, kun je terecht op zijn uitgebreide website www.fotosingel3.nl. Aan huis, Westersingel 3 in Schagen, heeft hij een kunstetalage waarin hij zelf én andere kunstenaars exposeren.
Hoopjes zaagsel bij een balk, wat nu?
De meest voorkomende houtaantasters tijdens onze inspecties zijn Houtworm, Bonte knaagkever en Huisboktor. Het zijn de larven van de insecten die de meeste schade aan het hout veroorzaken. Kenmerkend voor houtaantasting, door bijvoorbeeld de Houtworm, zijn de uitvliegopeningen/boorgaatjes in het hout. U vindt dan hoopjes zaagsel oftewel boormeelsporen en soms ook kevers. Zijn de boorgaatjes donker van kleur, dan duidt dit hoogstwaarschijnlijk op oude aantasting. Uit voorzorg de plek goed stofvrij maken en monitoren. Het is belangrijk om houtwerk periodiek te laten inspecteren om gevolgschade te voorkomen.
